قواعد بازی درمانی

بازی درمانی یکی از روشهای مؤثر در درمان مشکلات رفتاری و روانی کودکان است. بطور کلی بازی نقش مؤثری در رشد کودک دارد و در خلال بازی می‌توان به بسیاری از ویژگیها ، مسائل و رشد کودک پی برد. بازیهای کودکان مختلف و نوع ویژگیهایی که از خود ظاهر می‌سازند تفاوتهایی با یکدیگر دارند. هر چند نوع بازیها در گروههای سنی و بچه‌های گروه سنی مشترکاتی دارد، اما نوع شرکت کودک در بازی اهمیت ویژه دارد. مادر در واقع از موقعیت بازی برای ایجاد ارتباط با کودک استفاده می‌کند و تلاش می‌کند به تخلیه هیجانی او و حل و فصل مشکلات او در زندگی عادی‌اش بپردازد.

بازی درصورتی درمان بخش است که والدین قواعد حاکم بر بازی را قبل از شروع بازی برای کودک توضیح داده و در حین بازی به نکات زیر توجه کنند:

1- مادر باید به توسعه یک رابطه گرم و دوستانه با کودک بپردازد. این رابطه اهمیت شایان توجهی بر مؤثر بودن این روش خواهد شد. شاید مادر ناچار شود برای ایجاد چنین رابطه‌ای ویژگیهایی را در موقعیت بازی بپذیرد. در بازی درمانی کودکان ایجاد چنین رابطه‌ای گام اول در شروع درمان است و بدون آن هیچ پیشرفت در کار درمان بوجود نخواهد آمد.

2- مادر کودک خود را بدون قید و شرط بپذیرد. به عبارتی کودک را بدون در نظر گرفتن ویژگیهای خوب و بدی که دارد یا کارهای خوب و بدی که دارد مورد پذیرش قرار بپذیرید. عکس این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که  والدین یا اطرافیان به کودک چنین می‌گویند: چون این کار بد را انجام دادی دیگر دوستت ندارم، گفتن چنین مطالبی به کودک یا ایجاد شرایطی که چنین پیغامی را به کودک برساند، در کودک احساس پذیرش بدون قید و شرط را خدشه‌دار می‌سازد. کودک لازم است احساس کند او را بدون در نظر گرفتن کارهایش دوست دارند، او موجود ارزشمندی است و اگر تنبیهی اتفاق می‌افتد کاری که توسط او انجام گرفته زشت بوده و نه شخصیت او. بر این اساس مادر تلاش می‌کند در طول جریان بازی درمانی چنین احساسی را در کودک زنده کند یعنی اگر قواعدی بازی شکسته شد این چنین به او می گویی: " مامان من خیلی دوست دارم اما وقتی قانون بازی را رعایت نمی کنی ناراحت میشم و دیگه دوست ندارم ادامه بدم" 

3- بهتر است در طول باید شرایط و موقعیتی حاکی از احساس آزادی برای کودک بوجود بیاید. والدین این کار را با کنار گذاشتن روشهای محدود کننده سخت گیرانه انجام می‌دهد، تا کودک احساس آزادی کند. این آزادی ، آزادی در عمل و رفتار و همچنین آزادی در احساس را شامل می‌شود. بطوری که بتواند احساست خود را بدون احساس محدودیت ظاهر سازد. به عنوان یک مثال در یک جلسه بازی درمانی کودک چنین آزادی را احساس می‌کند که عروسک کوچکی را که نمادی از برادر کوچکتر است، مفصلا کتک بزند. در طول بازی از انتقاد، سرزنش، تحقیر، تهدید، تنبیه، تمسخر و مقایسه کردن خودداری کنید

4- در کنار آزادی و اختیار عمل که کودک در جریان بازی دریافت می‌دارد محدودیتهایی تنها با هدف نزدیک سازی درمان به دنیای واقعی اعمال می‌شود و توجه کودک را به مسئولیت خود و احساسات خود جلب می‌نماید.

5- مادر تواناییهای کودک را مهم و با اهمیت می‌شمارد و تلاش می‌کند و در فرصتهای مناسب از آنها برای حل مشکل استفاده کند. مادر برای این کار باید تلاش زیادی در جهت شناخت کودک و بویژه تواناییهای او انجام دهد و زیرکانه از این تواناییها به نفع کودک استفاده کند. به عبارتی به صورت فعالانه‌ای کودک را در جریان بازی شرکت می‌دهد و با تأکید بر مهارتهای او ، او را در جریان درمان بطور مسئولانه هدایت می‌کند. تحسین، تشویق، تشکر، احترام و اعتماد به توانایی های کودک، بازی را درمان بخش می سازد: لذا در تمامی لحظات حس توانمندی را به کودک خود القاء کنید: " آفرین، من به کودک باهوشم افتخار میکنم" در صورتی که کودک احساس ناتوانی کرد یا راه حل ها را پیدا نکرد او را سرزنش نکنید!! " خوب فکر کن می دونم که از پسش برمیای" در صورتی که کودک راه حل را یافت او را تحسین کنید در غیر این صورت با ارائه نکات کلیدی او را در یافتن مسیر همراهی کنید

6- در شرایطی که در جریان بازی درمانی ایجاد می‌شود بیشترین نقش اولیه را کودک ایفا می‌کند. کودک شرایط بازی را می‌سازد و والدین به عنوان هدایت کننده و تفسیر کننده روشهای او را پیگیری می‌کند. مادر هیچ نوع بازی و شرایطی را برای کودک القا نمی‌کند و کودک را آزاد می‌گذارد تا به بازی بپردازد و مادر آن هوشیارانه بازی او را مورد بررسی قرار می‌دهد و از آن برای کمک به کودک استفاده می‌کند.

برای آشنایی با بازی های سنین مختلف که متناسب با مشکلات رفتاری فرزند دلبندتان باشند، از سمت راست وبلاگ در قسمت پیوندها، بازی درمانی را کلیک کنید.

بازی درمانی کودکان بیش فعال

یکی از مشکلات کودکان بیش فعال ،ناتوانی در تمرکز بر روی یک موضوع  به مدت طولانی  است .بازی های زیر به این کودکان کمک می کند تا بخش هایی از مغز که مربوط به تمرکز است بیشتر تحریک شود و باعث افزایش دقت و توجه در آنان می شود. در ضمن این بازی ها برای افزایش توجه در سایر کودکان نیز مفید می باشد.

1- بازی با ماز ها ( این تصاویر را می توانید پرینت گرفته و از کودک خود بخواهید مسیر ماز را پیدا کند. استفاده از کتاب های بازی در این زمینه نیز می تواند به شما کمک کند)

2- بازی پیدا کردن تفاوت ها

تصویر دست خود را روی کاغذی ترسیم کنید و اعداد یا حروف الفبا را در نقاط مختلف شکل ترسیم کنید. از کودک بخواهید که اعداد مورد نظر شما را پیدا کند . در طول پیدا کردن اعداد توسط کودک شما حاشیه ی تصویر دست را هاشور بزنید

- بازی پیدا کردن تفاوت در تصاویر شبیه به هم

3- بازی نقطه به نقطه ( از کودک خود بخواهید نقاط را به ترتیب به یکدیگر متصل کند )

قواعد بازی درمانی را در پست های بعدی خواهم گفت