چه کنیم اگر کودک بیش از حد وابسته باشد؟

بسیاری از کودکان آموخته اند که برای برآورده شدن نیازهایشان، به بزرگسالان وابسته باشند. والدین و معلمان به دلیل انجام دادن کارها به جای کودکان، شهرت بدی دارند و به این ترتیب، وابستگی آن ها را تشدید می کنند و بر احساس کفایت و مسئولیت کودکان تأثیر منفی می گذارند. هدفِ مادر در موقع وابستگی بیش از حد، بازگردان مسئولیت به کودکان و تسهیل اتکا به نفس در آنان است. برخی کودکان با تقاضای کمک یا اصرار به اینکه مادر به جای آن ها تصمیم بگیرد، مادر را کلافه می کنند. کودکان کاملاً می توانند برای خود تصمیم بگیرند و می توانند با داشتن اجازۀ امتحان تصمیم گیری، به قدرت این عمل پی ببرند. همچنین باید به کودکان اجازه داده شود که به انجام دادن امور برای خود بپردازند.

مادر، خدمتکار کودک نیست که بدود و چیزهایی را برای او بیاورد، به او لباس بپوشاند، قوطی هایی را که خود کودک می تواند به راحتی باز کند برای او بگشاید، یا رنگ ها را انتخاب کند،  یا تصمیم بگیرد که کودک کدام تصویر را رنگ کند، یا تصمیم بگیرد که اول با چه چیزی به بازی بپردازد. چنین رفتارهایی تنها به وابستگی کودک دامن می زند و بی کفایتی و ناکارآمدی را در او تقویت می کند. پاسخ های مادر باید اعتماد به کودک را برساند و مسئولیت را به عهدۀ کودک باز گرداند.

نمونه های زیر، گفته های کودکان و پاسخ های مادر است که باید مسئولیت را به آن ها باز گرداند.

کودک:    نمی دانم چه کار کنم. تو می خواهی که من اول با چی بازی کنم؟

مادر:   بعضی وقت ها تصمیم گرفتن مشکل است. خودت باید تصمیم بگیری که اول با چی بازی کنی

کودک: مامان بیا ببین مشق هام درسته؟

مادر: عزیزم من می دونم که خودت می تونی مشق هاتو به بهترین نحو بنویسی . تلاشتو بکن و همه رو بنویس . هرکدام را سوال داشتی می تونی از من بپرسی

کودک: مامان برام انشاء می گی؟

مادر: ( در ضمن اینکه نحوه ی انشاء نوشتن را قبلا به او گفته است یا نحوه ی به تصویر کشیدن مناظر را برای او توضیح می دهد) من به توانایی های تو اطمینان دارم و مطمئنم که می تونی زیباترین انشاء را بنویسی. عزیزم برو انشاتو بنویس وقتی تموم شد برایم بخوان تا با هم ویرایشش کنیم.

نکته ی کلیدی که باید به آن توجه داشته باشید:  وقتی به توانایی های او اعتماد کردید، پس از آن باز با ترازوی کمالگرایی، عمل او را نسنجید و انتظار نداشته باشید که در اولین تمرین ها، بهترین عملکرد را از خود به جا بگذارد! نه!!! پله به پله پیشرفت او را تحسین کنید و در عین حال او را تشویق کنید که در مراحل بعدی سعی کند اشتباهات خود را جبران کند.

اگر اعتماد به کودک با چاشنی تحسین و تشویق باشد قطعا جواب خواهد داد اما درصورتی که با انتقاد و سرزنش های سفت و سخت باز او را به خاطر اشتباهاتش سرزنش کنید همچنان به صحت کارهای خودش اطمینان نخواهد داشت و باز از ترس اینکه مورد انتقاد قرار گیرد، برای انجام کوچکترین کارها به شما وابسته خواهد بود و مدام از شما کمک خواهد گرفت.

فراموش نکنید که کودکان توانمند محصول والدین صبور و مشوق هستند نه والدین سخت گیر و منتقد! سخت گیری های پی در پی نه تنها به او کمکی نمی کند و روح و روان هردوی شما را آزرده می سازد، بلکه ممکن است برای همیشه فرزند شما را از فعالیت های مورد نظرتان برهاند. پس اعتماد، تشویق و تحسین را در همه ی مراحل در دستور کار خود قرار دهید. صبور باشید و شکفتن استعدادهای فرزندتان را ببینید و لذت ببرید

چهل نکته تربیت فرزند

1- هدیه را اول به دختر بدهید.

2- با طفل خود بازی کودکانه بکنید

3- اطفال را بخاطر گریه هاشان نزنید زیرا تا مدتی گریه شهادت به وحدانیت خداوند، شهادت به نبی اکرم و دعا برای والدین است.

4- فرزندان خود را ببوسید. پس همانا برای هر بوسیدن درجه ای در بهشت است.

5- با سلام کردن به فرزندتان به او شخصیت دهید.

6- کودک را در کارهای کودکانه خود تمسخر نکنید. کارهایش را احمقانه نخوانید.

7- فرزند را زیاد امر و نهی نکنید تا جرات پیدا کند و در بزرگسالی نافرمان شود.

8- به فرزندان خود شخصیت دهید.

9- به وعده خود وفا کنید.

10- برای تربیت جنسی کودکان، پدر و مادر باید نخست به فرزندان بیاموزند که سرزده وارد اتاق نشوند و اجازه بگیرند. در این راستا مادران دقت کنند هنگام نظافت بچه ها و نوزادان، کودکی دیگر بخصوص همجنس نظاره گر نباشد. از زمان خردسالی با اندام تناسلی و ران ها و سینه های طفل بازی نکنید.

نباید فرزندان را در محیط های خلوت، تنها با دیگری خصوصا خواهر و برادر آزاد گذاشت.

دختر 6 ساله را مرد نامحرم بر دامن ننشاند و نبوسد.

نباید اندام دختر بچه ها در برابر دیگران عریان باشد.

در کودکان عشق و علاقه به نماز را ایجاد کنیم.

در سنین بالاتر از بلوغ و نشانه هایش دختر و پسر را آگاه کنیم.

11- لوس کردن، کودکان را موجوداتی ضعیف و بی اراده بار می آورد.

12- کودک را تحقیر نکنید.

13- برای کودکان خود دعا کنید.

14- تذکرات را با ملایمات بیان کنید تا سدی بین والدین و فرزندان نشود.

15- اگر کودک در خانه مورد احترام باشد، کمتر از اوامر پدر و مادر سرپیچی می کند. احترام به کودک و حسن معاشرت پدر و مادر با وی یکی از اساسی ترین عوامل ایجاد شخصیت در کودک است.

16- مربی خوب کسی است که خواسته های کودک را از راه های صحیح و با روش درست تعدیل کند.

17- ایمان را در کودکتان تقویت کنید.

امام صادق علیه السلام می فرماید: احادیث اسلامی را به فرزندان خود هر چه زودتر بیاموزید، قبل از آنکه مخالفین بر شما سبقت گیرند و دل های کوکان شما را با سخنان نادرست خویش اشغال نمایند.

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: وای بر فرزندان آخرالزمان از روش ناپسند پدرانشان، پدران مسلمانی که هیچ یک از فرائض دینی را به فرزندان نمی آموزند. به ناچیزی از امور مادی درباره آنها قانع اند. من از این مردم بری و بیزارم.

18- از مچ گیری و رفتار سرورانه با کودکان بپرهیزید.

19- فرزند را راستگو تربیت کنید. در خانه طوری رفتار کنید که اطفال به راستگویی عادت کنند.

20- کودک را نترسانید زیرا ترس شخصیت کودک را از بین می برد و دچار اختلال روانی می کند.

21- نوازش یکی از غذاهای روانی کودک است باید به اندازه کافی از آن تغذیه شود.

22- زشتی گناه و تنفر مردم از گناهکار را به کودک بفهمانید

23- بستر بچه ها از 6 سالگی از هم جدا باشد.

24- تذکرات وقتی اثر دارند که والدین خود مجری و عامل آنها باشند. توجه داشته باشید فرزندان آنگونه که ما می خواهیم نمی شوند بلکه آن طوری که ما هستیم می شوند.

25- بین نظم در خانه و بیرون فرق قائل شوید و اجازه دهید در خانه آزادانه بازی کنند.

26- رفتارهای غیر منتظرانه کودکان را تا حدودی تحمل کنید.

حضرت علی علیه السلام می فرماید: زیاده روی در ملامت و سرزنش، آتش لجاجت را شعله ور می کند.

27- در تذکر دیگران را به رخ او نکشید و کسی را با او مقایسه نکنید.

28- از طریق داستان سرایی بسیاری از مفاهیم خوب را به کودک القا کنید.

29- شیطنت کودک در خردسالی نشان دهنده زیادی عقل او در بزرگسالی است آن را سرکوب نکنید.

30- کودکان را از 7 سالگی امر به نماز و از 9 سالگی به روزه کنید.

31- به فرزند خود قرآن بیاموزید.

32- از متهم کردن اطفال به دروغ گویی خودداری کنید.

33- حس کنجکاوی کودک را با حوصله ارضا کنید.

34- در برابر فرزندان هیچ گاه مشاجره نکنید.

35- کودکان از مرگ در هراسند بخصوص مرگ والدین.

36- استعدادهای فرزندان را کشف کنید و آن ها را شکوفا کنید.

37- از نظر مادی نه بی توجه باشید نه کودک را ارضا کنید هر دو خطرناک است.

38- تنها نقطه امید و مایه شادی کودک، مهر پدر و مادر است روان او را مضطرب نسازید.

39- مناسب تکامل کودک به او آزادی دهید و او را به اختیار خودش بگذارید.
،،
40- تربیت فرزند و آموزش واجبات از وظایف والدین است و کسانی که به این امر توجه ندارند مورد نکوهش هست

صبور بودن را در کودکانتون تقویت کنید

کودک در ١٤ ماه اول زندگی باید خواسته هایش بلافاصله انجام شود. تا دو سالگی تا جای ممکن زود انجام شود. بین دو تا پنج سالگی باید صبر را به کودک اموخت. کودک هر وقت چیزی خواست باید بگوییم اول دستمو بشورم بعد بهت اب بدم. اول به بابا زنگ بزنم بعد بهت بستنی بدم. کودکانی که از دو سالگی صبر کردن را می اموزند یا یاد میگیرند لذت را برای پاداشی بیشتر به تعویق بیاندازند در اینده بسیار موفقترند.
دانشگاه استانفورد چهل سال قبل ازمایشی روی کودکان انجام داد. انها کودکان را به اتاقی بردند و به انها کلوچه یی دادند و به انها گفتند تصمیم با شماست، یا کلوچه رو الان بخورید یا اگر صبر کنید بعد از ١٥ دقیقه کلوچه دیگری به شما جایزه داده خواهد شد. کودکانی که صبر کردند در اینده در تحصیلات دانشگاهی و تمام مراحل دیگر زندگیشان به مقدار چشمگیری موفق تر بودند.

سی دی پرورش،تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان تولد تا 3 سالگی

با کودک خود با لحنی قاطع صحبت کنید

وقتی کودک اشتباه کرد بایستی با لحن قاطع با او صحبت کرد

به سمتش بروید و از همان جا که ایستاده است بر سرش فریاد نزنید!!!

خم شوید به اندازه ایکه همقد او شوید

مستقیم در چشمهایش نگاه کنید.

اگر خواست رویش را برگرداند دستهایش را بگیرید و به او بگویید "به چشم های من نگاه کن... میدونی چقدر از دستت ناراحتم؟! "

نباید در صدای شما اثری از خشونت و تهدید باشد!

با لحنی آرام و قاطع و محکم صحبت کنید بهتر است این لحن را با عصبانیت، تهدید و معامله اشتباه نگیرید!!

به آرامی، روشن و امرانه بگویید چه خطایی کرده است " اجازه نداری کسی رو بزنی ، ازت میخوام که دیگه این کار رو تکرار نکنی"

بدانید که صدای آرام و لحن قاطع برای توجه کودک شما کافیست!!

از برچسب زدن و توهین به کودک دست بردارید : " بچه بد"